Χρόνια τώρα έλεγα στους φίλους μου, όταν ρωτούσαν τη συμβουλή μου για το πως να διαχειριστούν το ψηφιακό κομμάτι μιας σχέσης, πώς δεν χρειάζεται να σβήνουν κόσμο από τα facebook, τα instagram και λοιπά social media. Θεωρούσα ότι έδειχνες “κατώτερο επίπεδο” όταν έσβηνες κάποιον, ακόμα και αν αυτός ο κάποιος ήταν το μεγαλύτερο καθίκι, απόλυτα τοξικός και σκάρτος, είτε γενικά, είτε ειδικά στη συμπεριφορά του προς εσένα. Έκανα μεγάλο λάθος.
Σήμερα συνειδητοποιώ ότι η αντίληψη αυτή δημιουργείται λόγω της ενοχικότητας μας και τη χρησιμοποιούμε σαν δικαιολογία, καλύπτοντας τις ανασφάλειες μας. Η ενοχικότητα σαν ψυχική στάση είναι η προσπάθεια να ξεχάσουμε το παρελθόν αγνοώντας το, όχι αντιμετωπίζοντας το. Κάνουμε ότι ξεχνάμε και όλα καλά, για να μην πέσει η ευθύνη σε εμάς, επιλέγουμε την αυτο-τιμωρία από την γαλήνη. Για κάποιο λόγο μας φέρνει ευχαρίστηση να μην αποδεχόμαστε ότι πρέπει να προχωρήσουμε και χρησιμοποιούμε σαν δικαιολογία ότι συμπεριφερόμαστε “ηθικά” γιατί δεν είμαστε εμείς που πληγώνουμε τους άλλους, αλλά αυτοί που πληγώνουν εμάς.
Με τη στάση αυτή υποσυνείδητα είναι σαν δίνουμε δίκιο στην άλλη πλευρά, καθώς δεν βάζουμε τα όρια μας, θέλοντας να δείξουμε “πως δεν έγινε και κάτι, όλα καλά”. Μέγα λάθος. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε ανώτεροι, επειδή έτσι δείχνουμε και έτσι νιώθουμε καλά, όχι επειδή είναι αλήθεια. Νομίζουμε ότι το να δείχνουμε ότι δεν ασχολούμαστε είναι δύναμη, ενώ στην πραγματικότητα μόνο αδυναμία είναι να κρατάς στη ζωή σου, έστω και ψηφιακά, ανθρώπους που σε έβλαψαν και που θεωρείς ότι δε χωράνε πια στη ζωή σου -ούτε στο feed σου.
Όλες αυτές τις αντιλήψεις υπήρχαν υποσυνείδητα μέσα μου μέχρι που είδα και την άλλη όψη του νομίσματος. Ήρθα σε περίεργη θέση όταν ένιωσα ότι πρέπει να αφήσω πίσω μου πια ανθρώπους. Ένιωσα πολύ έντονα ότι δεν άξιζαν ούτε καν την προσοχή μου την ώρα που χαζεύω στο κινητό μου. Έτσι μετά από συζητήσεις επί συζητήσεων και πολύ πάλη μέσα μου, κατάλαβα ότι όχι απλά ρηχό δεν είναι να σβήνεις ανθρώπους από τη ζωή σου αναλογικά και ψηφιακά, αλλά είναι κάτι απολύτως υγιές και θεμιτό.
Σκέψου θα κρατούσες ποτέ έστω και τυπική επαφή με τον πρώην σου; Θα κρατούσες επαφή με ένα φίλο που σε πρόδωσε, με ένα συγγενή που μόνο να κουτσομπολεύει θέλει, με κάποιον που σε πρόσβαλε με κάποιον τρόπο, που δε σε σεβάστηκε και σε αγνόησε; Ελπίζω πώς όχι. Όπως δε θα ήθελες να έχεις ούτε ένα απλό “γεια” με έναν άνθρωπο με κακή συμπεριφορά προς εσένα, έτσι να μη θέλεις να βλέπεις ούτε τι κάνει, ούτε που βρίσκεται μόνο και μόνο για να τον κουτσομπολέψεις. Γιατί γι΄αυτό δεν τον σβήνεις καταβάθος. Για να έχεις πρόσβαση και λόγο στο τι κάνει, τι δείχνει και να του ανταποδώσεις την κακία που ένιωσες να παίρνεις από αυτόν.
Ανωτερότητα είναι να επιλέγεις με ποιους θα συναναστρέφεσαι καθημερινά, σε ποιους θα ξοδέψεις την ενέργεια σου, με ποιους θα ασχολείσαι και θα κρατάς επικοινωνία. Τι νόημα έχει να έχεις 2.000 επαφές στο κινητό σου, όταν στην πραγματικότητα σε ενδιαφέρουν μόνο οι 20; Ξοδεύεις χρόνο και ξοδεύεσαι άσκοπα. Γιατί να βλέπεις τι κάνει κάποιος που στην πραγματικότητα σου περνάει αδιάφορος, ή ακόμα χειρότερα, όπως είπα και πριν, κάποιος που είναι απών για σοβαρούς λόγους από τη ζωή σου;
Μπορεί ένα μπλοκ και μία διαγραφή να μας φαίνεται σαν ανακοίνωση σε αυτό το άτομο (ή άτομα) ότι δεν θέλουμε πλέον να είμαστε μέρος της ψηφιακής πραγματικότητας του – ή, ότι απλά θέλουμε να τον κόψουμε από τη ζωή μας γιατί δεν το χωνεύουμε. Και έτσι είναι, αλλά υπάρχουν και πολύ βαθύτεροι λόγοι στην απόφαση μας αυτή. Δε θέλουμε να ξέρουν τι κάνουμε και να ξέρουμε τι κάνουν άνθρωποι που δε μας αγαπάνε και δε θέλουν το καλό μας, άνθρωποι έξω από την πραγματική μας ζωή, αρνητικοί, μίζεροι, με τον κακό λόγο στο στόμα, άνθρωποι που δε μας καταλαβαίνουν και γι΄αυτό το λόγο γίνονται κακοί απέναντι μας.
Οι περισσότεροι από εμάς ξοδεύουμε πολλές από τις ώρες της μέρας μας κολλημένοι στα τηλέφωνά μας και όλος αυτός ο χρόνος που ξοδεύουμε στα κοινωνικά μέσα μπορεί να επηρεάσει σοβαρά με την ψυχική μας υγεία. Τα κοινωνικά μέσα μας επιτρέπουν να παραμένουμε συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους του περιβάλλοντος μας και αυτούς που θέλουμε να υπάρχουν στη ζωή μας, ακόμα και αν είναι μακριά. Επίσης όμως, πολύ εύκολα αρχίζουν να μας ενοχλούν αν μέσα σε αυτά είναι παρόντες άνθρωποι που δε θέλουμε να βρίσκονται στην κοινωνική μας σφαίρα πια.
Ο ψηφιακός χωρισμός μας από ανθρώπους μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε άβολα ή άσχημα στην αρχή, είναι όμως μεγάλη ανακούφιση να μην έχεις καθημερινά στο κεφάλι σου το θόρυβο που προκαλούν ορισμένοι και δε σου αρέσει. Μπορεί όπως είπα και παραπάνω, να είναι άνθρωποι που δε γουστάρεις και στην πραγματική σου ζωή ή να είναι άνθρωποι που δεν τους έχεις δει και δεν τους έχεις ακούσει από κοντά για χρόνια ολόκληρα. Πολλές έρευνες έχουν γίνει για το πώς επηρεάζουν τα social media την ψυχολογία μας και ακόμα είναι κάτι που δεν παίρνουμε στα σοβαρά. Η αλήθεια είναι ότι η φιλία υπάρχει μόνο έξω από τον ψηφιακό κόσμο, όσο συνδεδεμένοι και αν αισθανόμαστε online. Είναι εντάξει να βάζεις τις ανάγκες σου πρώτα και να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και το περιβάλλον σου, ακόμα και αν χάσεις τη γλυκιά επιβεβαίωση των 100 likes στη φωτογραφία που ανέβασες.
