Αρχικά πρέπει να αποδεχτούμε ότι η άρνηση και η απόρριψη είναι κομμάτια της ζωής. Ο καθένας από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή του θα τύχει να απορρίψει κάποιον πιθανό ερωτικό σύντροφο, μια θέση εργασίας που δεν του αρέσει, ή έναν άνθρωπο που δεν θέλει πια να υπάρχει στη ζωή του. Ακόμα και οι απλές καθημερινές επιλογές μας απορρίπτουν έμμεσα κάποιες άλλες.
Ενώ η απόρριψη είναι κάτι το αναπόφευκτο για όλους μας, γιατί και θα δώσουμε αλλά και θα πάρουμε απόρριψη, ο φόβος της είναι ένας φόβος που λίγο ή πολύ, επηρεάζει τις ζωές των περισσότερων από εμάς. Συχνά μπορεί να νιώθουμε ότι δεν μπορούμε να διαχειριστούμε το άμεσο ή έμμεσο “όχι” σε οποιαδήποτε συνθήκη και αυτό μας δημιουργεί νεύρα, θυμό, ή παράλυση. Μπορεί να επιμείνουμε να βρούμε τους λόγους στην άρνηση των άλλων, ή μπορεί να απαιτήσουμε κάποια εξήγηση, ή μπορεί να νιώσουμε τόσο καταβεβλημένοι που θα κλειστούμε στον εαυτό μας από τη στεναχώρια μας.
Οι αντιδράσεις αυτές έχουν βαθύτερες αιτίες και χρειάζεται προσωπική ανασκόπηση, για να εντοπίσουμε τη ρίζα του προβλήματος. Για κάποιον που δε θα θέλει να δουλέψει με τον εαυτό του και να βελτιώσει τη ζωή του, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ο φόβος της απόρριψης που τον καταλύει, να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου δημιουργώντας σοβαρά εμπόδια στη ζωή του , είτε κάνοντάς τον εύθικτο, ευέξαπτο, ή αντικοινωνικό, ή κλεισμένο στον εαυτό του.
Όλοι έχουμε ανάγκη από αγάπη άνευ όρων, αποδοχή και κατανόηση. Μάλιστα οι περισσότεροι από εσάς (το 60%), μου απαντήσατε στο καθιερωμένο poll που έγινε στο instgram, ότι συχνά νιώθετε να μη σας καταλαβαίνουν.
Όταν δεν λαμβάνουμε την κατανόηση που περιμένουμε, μας κάνει να νιώθουμε ότι δεν είμαστε άξιοι και αυτό μας κάνει ευαίσθητους στην απόρριψη. Το δίπολο από τη μία να υπάρχει η επιθυμία να μας αποδεχτούν και να μας καταλάβουν, ενώ από την άλλη να υποβόσκει ο φόβος της απόρριψης, συχνά καθορίζει τις πράξεις μας και τις συμπεριφορές μας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με τους άλλους.
Παρόλο που δε βιώνουν όλοι και όλες τις ίδιες επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν από τον φόβο της απόρριψης, αυτός τείνει να επιδρά σε μία μεγάλη γκάμα προσωπικών και επαγγελματικών καταστάσεων. Οι πιο συνηθισμένες από αυτές είναι οι συνεντεύξεις για δουλειά, οι επαγγελματικές συμφωνίες, οι γνωριμίες με καινούριους ανθρώπους, τα ραντεβού, ο γάμος, αλλά και οι σχέσεις μας με τις παρέες μας. Σε κάθε κατάσταση εκφράζεται διαφορετικά και με διαφορετικά συναισθήματα. Για παράδειγμα όταν ένα μέλος της σχέσης ζηλεύει, φοβάται ότι ο/η σύντροφος του/της θα τον/την απορρίψει επιλέγοντας κάποιον άλλο. Έτσι ο φόβος της απόρριψης μπορεί και να εξελιχθεί ακόμα και σε φόβο εγκατάλειψης και γενικότερα σε ένα αρνητισμό που δε μας βοηθάει να πηγαίνουμε μπροστά.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι μπορεί να γινόμαστε νευρικοί και να τρέμουμε όταν μιλάμε με ανθρώπους, ή να ανησυχούμε υπερβολικά για το πώς φαινόμαστε όταν γνωρίζουμε καινούριο κόσμο. Αυτή είναι άλλη μία τυπική έκφανση του φόβου της απόρριψης, η ανησυχία για το πώς μας βλέπουν οι άλλοι και το αν μας δέχονται για αυτό που είμαστε. Δεν σκεφτόμαστε για το αν θα αρέσουν αυτοί σε εμάς, ή αν ταιριάζουμε μαζί τους, ή αν εμείς θα τους αποδεχτούμε για να προχωρήσει η φιλική/ερωτική σχέση.
Οι πιο συνηθισμένες αντιδράσεις/ συμπεριφορές των ανθρώπων που φοβούνται τόσο πολύ τη μη-αποδοχή, αντικατοπτρίζονται στην ανάγκη τους να αντισταθμίσουν αυτό που νιώθουν ή στην προσπάθεια τους να συγκαλύπτουν το γεγονός ότι φοβούνται. Πολλοί από αυτούς φτιάχνουν ένα σενάριο για τη ζωή τους, το πιστεύουν και ζουν μέσα σ’ αυτό. Δημιουργούν μια μάσκα πίσω από την οποία προσπαθούν να κρύψουν την αλήθεια τους από τον υπόλοιπο κόσμο. Αυτό συμβαίνει γιατί δε θέλουν να δοκιμάσουν και να δοκιμαστούν ή να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής. Επίσης συχνά, άνθρωποι που φοβούνται την απόρριψη, θέλουν να είναι μονίμως ευχάριστοι, αποφεύγουν να φέρουν σε δύσκολη θέση κάποιον, ενώ το παρατραβάνε με το να μη λένε όχι και την αδυναμία τους να διαπραγματευτούν και να συζητήσουν αυτά που πραγματικά νιώθουν.
Αυτά που επίσης χαρακτηρίζουν μία μεγάλη μερίδα αυτής της κατηγορίας των ανθρώπων είναι η παθητικότητα και η παθητική επιθετικότητα. Δε θα μιλήσουν για αυτά που αισθάνονται και χρειάζονται, απλά κλείνονται και προσποιούνται ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Το θεωρούν πολύ άβολο να πάρουν πρωτοβουλία και να βγουν μπροστά, αφήνοντας έτσι πίσω όλα αυτά που θέλουν να πουν. Καταλήγουν λοιπόν να αντιδρούν με μία αμυδρή επιθετικότητα απέναντι στους άλλους. Επιπλέον, άνθρωποι με αυτό το φόβο νιώθουν ανίκανοι να κυνηγήσουν τα όνειρα τους και να παραδεχτούν ότι δεν είναι ευτυχισμένοι με την παρούσα κατάσταση τους.
Δε σημαίνει ότι κάποιος που ζει με το φόβο αυτό έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Μπορεί να έχει κάποιο από αυτά ή και κανένα.
Αν ζεις με το φόβο ότι θα σε απορρίψουν, νιώθεις λίγος μπροστά στους άλλους και περιορίζεις τον εαυτό σου, ίσως να είναι μία καλή στιγμή να επικοινωνήσεις με κάποιον ειδικό και να πεις αυτά που έχεις στην καρδιά σου. Δεν είναι εύκολο φυσικά να σου λέει κάποιος “Βρες έναν ειδικό!”, λες και είναι παζάρι και κάτι που διαλέγει κάποιος στην τύχη. Αν όμως νιώθεις ότι θέλεις για κάποιο λόγο να αποκαταστήσεις την ψυχική σου υγεία και ισορροπία και δεν μπορείς μόνος σου, ρώτα φίλους και γνωστούς, δοκίμασε και δοκιμάσου και στο χώρο της ψυχοθεραπείας.
Με το να προσπαθήσεις να εκλογικέψεις τους φόβους σου και όλα αυτά που νιώθεις, θα βοηθηθείς στην προσπάθεια σου να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου και τους γύρω σου. Η εξερεύνηση του εαυτού μας, μας βοηθάει να καταλαβαίνουμε και να αποδεχόμαστε την αλήθεια τη δική μας και των άλλων και μας κάνει να βρίσκουμε πιο αποτελεσματικούς τρόπους να αντιμετωπίζουμε την εαυλωτότητα της ανθρώπινης ύπαρξης μας.
