Με πολλά επίθετα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε έναν άνθρωπο που δείχνει να μη νοιάζεται: αδιάφορο, άκαρδο, εγωιστή, ασυγκίνητο, παγόβουνο, μα κυρίως αναίσθητο. Ο αναίσθητος είναι αυτός που θεωρούμε ότι «δεν νιώθει».
Έτσι χαρακτηρίζουμε αυτούς που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις δικές μας ανάγκες ή και στα ίδια τους τα συναισθήματα. Γίνεται όμως κάποιος να μη συγκινείται καθόλου ή να και μην τρέφει καθόλου αισθήματα;
Άνθρωπος που να μη νιώθει δεν υπάρχει. Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις, οι οποίες μπορεί να μας προκαλούν χαρά, θλίψη, έκπληξη, θυμό, φόβο, ντροπή, ανάλογα με την ψυχική μας κατάσταση και την ερμηνεία που δίνουμε σ΄αυτά που μας έρχονται. Ο καθένας μας διαχειρίζεται και εξωτερικεύει διαφορετικά τον εσωτερικό του κόσμο.
Σίγουρα δεν ανταποκρινόμαστε όλοι και με τον ίδιο τρόπο στα ερεθίσματα γύρω μας. Δεν έχουμε όλοι το κουράγιο να παράγουμε έτσι απλά ενσυναίσθηση, ούτε τη χρησιμοποιούμε εύκολα για να νιώσουμε αυτό που νιώθει και ο απέναντι. Όλοι είμαστε ούτως ή άλλως προγραμματισμένοι να τα καταλαβαίνουμε και να τα εξηγούμε όλα μόνο με βάση τους εαυτούς μας και δυσκολευόμαστε να δούμε από την οπτική των άλλων. Ελάχιστοι βιώνουν πραγματικά το τι σημαίνει να συναισθάνεσαι τον διπλανό σου.
Από την άλλη δείχνουμε να έχουμε ευαισθησίες σε κοινωνικά ζητήματα, εκφέρουμε γνώμη και φωνάζουμε σε ψηφιακούς τοίχους εναντίον της αδικίας και του bullying, μα ταυτόχρονα γινόμαστε εύκολα «φαντάσματα» στις προσωπικές μας σχέσεις. Φοβόμαστε να εκφραστούμε και να φωνάξουμε για τα δικά μας συναισθήματα και υπέρ της δικής μας ψυχικής υγείας. Φοβόμαστε και τρέχουμε μακριά από οτιδήποτε καταφέρει να μας ξεκλειδώσει. Θεωρούμε ότι η ευαλωτότητα και ο συναισθηματισμός είναι αδυναμίες.
Ενώ είμαστε συχνά υπέρμαχοι των άλλων, ξεχνάμε να είμαστε υπέρμαχοι του δικού μας καλού. Και αυτό γιατί συχνά αποφεύγουμε την επαφή με τα δικά μας συναισθήματα. Επίσης μπορεί να γίνουμε πολύ εγωιστές όσο προσπαθούμε να κρύψουμε αυτά που νιώθουμε, την αλήθεια μας.
Το να ερχόμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας και να προσπαθούμε να μας νιώσουμε και να μας καταλάβουμε είναι μια πρόκληση, καθώς πάντα είναι πιο εύκολο να βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα για τις συμπεριφορές των άλλων, χωρίς να κοιτάμε τους εαυτούς μας.
Κερδισμένοι όμως βγαίνουμε μόνο όταν ψάχνουμε τα «γιατί» και στις δικές μας συμπεριφορές, αλλά και στων άλλων.
Ένας άνθρωπος που έχει την ταμπέλα του αναίσθητου, δεν μπορεί να είναι πραγματικά αναίσθητος. Μπορεί να επιλέγει να κρύβει τα συναισθήματα του, είτε από τους άλλους, είτε από τον ίδιο του τον εαυτό. Μπορεί να μην αναρωτιέται συνεχώς για όλα, ή να μην θέλει να διορθώσει τα λάθη του, μπορεί να θέλει να κλείνει τα μάτια του. Όμως νιώθει. Όλοι νιώθουν.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε συναντήσει ανθρώπους που πιστεύαμε ότι «δεν νιώθουν», ότι δεν νοιάζονται και ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η καλοπέραση τους και οτιδήποτε άλλο επιφανειακό, πέραν της ουσίας. Σίγουρα όμως, όλο αυτό το περίβλημα και η επιφάνεια που «πουλάνε» αυτοί οι άνθρωποι, δεν μπορεί να είναι κυριολεκτικά αναισθησία.
Πιστεύω πως η αναισθησία είναι κάτι που θέλουμε να δείχνουμε ότι υπάρχει. Όλοι νιώθουμε, απλά νιώθουμε διαφορετικά μεταξύ μας, σε διαφορετικές ή και σε ίδιες καταστάσεις. Όλοι και αγνοούμε συναισθήματα, αλλά και έχουμε επίγνωση του εαυτού μας, είμαστε και λίγο αναίσθητοι, αλλά και λίγο ευαίσθητοι. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο.
Ζοριζόμαστε όταν γνωρίζουμε ανθρώπους που δεν νοιάζονται για τα ίδια πράγματα με εμάς, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι όλοι έχουμε το δικαίωμα να είμαστε αναίσθητοι και δεν είναι κάτι κακό, ίσα ίσα το αντίθετο θα έλεγα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Θα ήταν υποκριτικό να προσποιούμαστε πώς μας νοιάζουν όλα, πώς για όλα έχουμε άποψη, ή αν θέλαμε να μοιραστούμε τα πάντα με τους άλλους. Υπάρχουν θέματα που δεν μας ενδιαφέρουν, συναισθήματα που τα κρατάμε για τον εαυτό μας και στιγμές που θέλουμε να ζήσουμε μόνοι μας.
Για όλα τα θέματα, όπως και για αυτό της αναισθησίας, υπάρχει μια σκάλα που έχει δύο άκρα. Το κάτω άκρο που είναι η πλήρης αναισθησία – aka οι άνθρωποι που λειτουργούν με την απόλυτη λογική (σπάνιοι μεν αλλά υπάρχουν) και αγνοούν τα συναισθήματα – και το πάνω άκρο είναι η υπερευαισθησία. Οι περισσότεροι βρισκόμαστε σε κάποιο σκαλί ανάμεσα είτε προς τα κάτω είτε προς τα πάνω. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας ανεβοκατεβαίνουμε και δεν μένουμε σταθεροί γιατί μαθαίνουμε, έχουμε καινούριες έγνοιες, αναπτύσσουμε καινούρια συναισθήματα, ή δίνουμε σημασία σε διαφορετικά πράγματα από αυτά που μας φαινόταν σημαντικά στο παρελθόν.
Το να εμπλεκόμαστε εύκολα συναισθηματικά και να ταυτιζόμαστε με τα προβλήματα του άλλου δεν είναι πάντα κάτι ηθικό, όπως και η μη συναισθηματική εμπλοκή δεν είναι κάτι απαραίτητα ανήθικο. Η υπερβολή είναι που εξαντλεί, είτε είναι η προσπάθεια το να ασχολούμαι με όλα και να νοιάζομαι για όλους, είτε είναι η προσπάθεια να κρύψω ότι νοιάζομαι, γιατί έτσι θα δείξω δυνατός.
Στην τελική θα ταιριάξουμε μ΄αυτούς που έχουν τις ίδιες ευαισθησίες με εμάς. Όλους τους άλλους θα τους αποκαλούμε έτσι απλά «αναίσθητους».
