H αλήθεια είναι πως οι άνθρωποι αντιδράμε πολύ συναισθηματικά και βλέπουμε πολλά πράγματα μόνο από τη δική μας οπτική και λογική. Σωστό και λάθος υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις, αλλά δεν είμαστε πάντα έτοιμοι να ανακαλύψουμε τα δικά μας λάθη, να μπούμε στη θέση των άλλων, να δούμε καθαρά την δομή της κοινωνίας και όχι απλά να κρίνουμε από τη θέση που βρισκόμαστε εμείς.
Ο καθένας κρίνει απλώς από τη θέση που βρίσκεται από τα συγκεκριμένα πράγματα που βίωσε, χωρίς να προσπαθεί να δει κάθε θέμα κυκλικά και έτσι απλά κατηγορεί όσους δεν συμφωνούν μ’ αυτόν, χωρίς να βλέπει τις πραγματικές διαστάσεις ενός θέματος. Αλλά δεν είναι μόνο αυτοί που επιλέγουν μία ταμπέλα το πρόβλημα. Είναι και αυτοί που έχουν επιλεκτική “ενσυναίσθηση”, και επιλεκτική οπτική για αυτά που τους ενοχλούν και τους επηρεάζουν στη ζωή τους.
Γενικά οι περισσότεροι βλέπουμε πολύ περιορισμένα πολλά θέματα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Νομίζουμε ότι έχουμε βρει την μία και μοναδική αλήθεια και δεν σκεφτόμαστε περαιτέρω, δεν μπαίνουμε σε διαφορετικές θέσεις, δεν γεφυρώνουμε τα χάσματα, αλλά τα μεγαλώνουμε και απομακρυνόμαστε πολύ από την πραγματικότητα κλεισμένοι στον μικρόκοσμό μας. Γιατί όμως να μη μπαίνουμε στη διαδικασία να καταλάβουμε και κάποιον εκ διαμέτρου αντίθετο από εμάς, από τη στιγμή που απαιτούμε και από τους άλλους να μας καταλαβαίνουν;
Η ενσυναίσθηση είναι μια διαδικασία που σε οδηγεί στη συνύπαρξη με έναν άνθρωπο, μπαίνεις στα παπούτσια του, νιώθεις αυτά που νιώθει, σκέφτεσαι όπως σκέφτεται, αναλύεις πολύ τις εμπειρίες του. Είναι μία συνεχής προσπάθεια, δεν πετυχαίνεται σε μία συζήτηση της μίας βραδιάς. Πολύ συχνά λέγεται το “σε καταλαβαίνω απόλυτα”, πολύ σπάνια εννοείται από τον άνθρωπο που το λέει. Αν δεν έχεις ζήσει κάτι ανάλογο δεν μπορείς τόσο γρήγορα να μπεις σ΄αυτή την ψυχοσύνθεση. Θέλει χρόνο και δουλειά.
Αν νιώθεις πραγματικά τον άνθρωπο που έχεις απέναντι σου, θα μείνεις ακλώνητος στις ψυχολογικές διακυμάνσεις του, γιατί μπορείς να καταλάβεις τις φάσεις που περνάει και να τον επαναφέρεις στην πραγματικότητα, στη ρίζα του προβλήματός του. Οι άνθρωποι είμαστε συχνά σαν τα δέντρα, που ναι μεν έχουν τον βασικό κορμό ριζωμένο στο έδαφος, αλλά τα φύλλα τους τα παίρνει ο άνεμος ανάλογα με το πού φυσάει κάθε φορά.
Είναι όμως κουραστικό να το κάνεις αυτό συνέχεια, για όλους και για όλα, δε διαφωνώ. Αλλά αν δεν το κάνεις από την άλλη, πώς έχεις το δικαίωμα να μιλήσεις γι’ αυτό; Δεν μπορείς να γνωρίζεις όλων των ειδών τα δέντρα και τους “κορμούς” τους, εκτός και αν είσαι δασολόγος, ή κάτι ανάλογο. Ο καθένας μας αναγνωρίζει τα όμοια και τα οικεία προς αυτόν.
Έτσι λοιπόν για να κατανοήσουμε και για να μας κατανοήσουν πρέπει πρώτα να αποβάλλουμε όλες τις υποσυνείδητες θεωρίες μας για τους άλλους, που βρίσκονται λανθάνουσες στο μυαλό μας και μας πηγαίνουν μία δεξιά, μία αριστερά. Να βρίσκουμε τους λόγους και να ψάχνουμε για λύσεις. Να μιλάμε ο ένας με τον άλλο, να προσπαθούμε ο ένας για τον άλλο, να μην κλεινόμαστε στο μικρόκοσμο των δικών μας αντιλήψεων.
Το κακό στις ρίζες των ανθρώπων είναι ότι πολλές φορές δε θέλουμε να καταλάβουμε, γιατί δε νιώθουμε τους άλλους, νιώθουμε μόνο οτιδήποτε έχει να κάνει με τη δική μας εμπερία -που συνήθως είναι και περιορισμένη. Κοιτάμε μόνο την αδικία που μπορούμε να δούμε και το κέρδος που θα μπορούσαμε να είχαμε, όχι όλα αυτά που ήδη έχουμε και τα δικά μας προβλήματα.
Βάσει αυτών των εμπειριών δημιουργούμε τις δικές μας ομάδες ανθρώπων, αποκλείοντας οποιονδήποτε δεν πληρεί τα δικά μας standards. Είναι όμως παραγωγικό για έναν άνθρωπο και μία κοινωνία να διχάζεται, αντί να συνεργάζεται και να μην κοιτάει τη ρίζα του προβλήματος;
Όλοι έχουν την ανάγκη να κατανοηθούν από τους γύρω τους, γι΄αυτό και φωνάζουν σε τοίχους, σε σχόλια, σε άρθρα και σε μικρόφωνα. Το σημαντικότερο όμως δεν είναι να ακουστούμε μόνο, αλλά και να ακούσουμε. Σε μία κοινωνία που σε θέλει να κράζεις τον άλλο για να ακουστείς, κράξε τον εαυτό σου και άσε τους άλλους. Σε μία δημοσίευση που προκαλεί οργή και θυμό, γίνε αυτός που θα δεις την πληγή, το βαθύτερο τραύμα. Μη θυμώσεις επειδή κάποιος παρεκτράπη και έκανε κάτι “κακό”, προσπάθησε να δεις τους λόγους και κρίνε για τον εαυτό σου, μην κατακρίνεις. Άλλωστε “ο αναμάρτητος, πρώτος το λίθο βαλέτω”.
Μόνο αν αντιμετωπίσουμε κατάματα αυτά και αυτούς που είναι απέναντι μας, επέρχεται η ουσιαστική αλλαγή. Αυτό που μπορείς να αλλάξεις είναι ο τρόπος που βλέπεις τα πράγματα, όχι τα πράγματα καθ’ αυτά.
