Θα ξεκινήσω να γράφω αυτό το άρθρο που είναι εμπνευσμένο από πολλές και διάφορες προσωπικές ιστορίες, με ένα συμπέρασμα. Υπάρχουν στον κόσμο πολλών ειδών φιλίες, αλλά οι πιο δυνατές είναι οι αμοιβαίες.
Τι είναι η μονόπλευρη φιλία; Όταν ο ένας από τους δύο δεν βλέπει τον άλλο με τον ίδιο τρόπο. Ένα δείγμα μονόπλευρης φιλίας είναι όταν ο υποτιθέμενος φίλος σου, αντί να χαίρεται στις επιτυχίες σου και να λυπάται στις αποτυχίες σου, κάνει το αντίθετο. Σε κατακρίνει όταν δεν είσαι καλά ή όταν κάτι δεν πήγε όπως το περίμενες, ενώ όταν είσαι καλά υποτιμάει τη “νίκη” σου, όσο μεγάλη ή μικρή και αν είναι. Φυσικά το να σου κάνει κριτική ένας φίλος σου δεν είναι πάντα κακό, γιατί ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που νοιάζονται για εσένα. Άλλο όμως η εποικοδομητική κριτική από κάποιον που θέλει να σε δει να γίνεσαι καλύτερος και άλλο η κριτική που κάνει κάποιος για να σε μειώσει και να βγάλει τη χολή του.
Ένα ακόμα ξεκάθαρο σημάδι ότι η φιλία δεν είναι αμοιβαία, είναι όταν μονίμως μιλάτε μόνο για τα προβλήματα του “φίλου” σου. Σε τέτοιες περιπτώσεις κυριαρχεί ο μονόλογος του ενός, ενώ σύνηθες είναι ο “φίλος” σου να μη σε ρωτάει τι κάνεις εσύ ή πώς νιώθεις για μία κατάσταση και αν το κάνεις, απλά σε αγνοεί ή σε υποτιμάει. Σε φορτώνει με τα δικά του συναισθήματα, τα δικά του παράπονα και δε συζητάει για τη δική σου ζωή, γιατί πολύ απλά αδιαφορεί και θέλει να μιλάει μόνο για τον εαυτό του. Αυτοί οι άνθρωποι συνήθως θέλουν να σε κάνουν να αισθάνεσαι άσχημα γι’ αυτούς, να τους λυπάσαι γιατί δεν έχουν μάθει πώς δεν είναι το κέντρο του κόσμου.
Αν αισθάνεσαι μονίμως στα όρια σου και δε χαλαρώνεις δίπλα σε έναν άνθρωπο, δεν είναι φίλος σου. Αν βοηθάς και νοιάζεσαι πολύ για κάποιον και αυτός δεν ανταποδίδει, ειδικά τις στιγμές που εσύ θα χρειαστείς στήριξη, δεν είναι φίλος σου. Εσύ μπορεί να είσαι ένα καλός και χρήσιμος φίλος για αυτόν, αλλά από την πλευρά του δεν υπάρχει φιλία, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη και αγάπη. Μπορεί εσύ να τον στήριξες και να ήσουν εκεί στις δύσκολες φάσεις του, αλλά αυτός στα δικά σου δύσκολα να λέει ότι “έχασε το σεβασμό” ή “δεν μπορεί να χαλάσει τη δική του καλή συναισθηματική κατάσταση”, γιατί απλά δε θέλει να χαλάσει τη ζαχαρένια του για σένα.
Κάτι που δεν πρέπει να αγνοήσουμε είναι και το γεγονός ότι κάποιοι άνθρωποι μιλάνε μονίμως αρνητικά για τους άλλους. Όταν για όλα τους φταίνε πάντα οι άλλοι, δείχνει ότι οι ίδιοι τους δεν έχουν μάθει να δέχονται τους άλλους ανθρώπους. Δεν καταλαβαίνουν ότι υπάρχει η διαφορετική οπτική γωνία, η διαφωνία και το γεγονός ότι δεν είναι αυτοί το λαμπρό παράδειγμα για όλους τους άλλους. Γι’ αυτό το λόγο τους είναι δύσκολο να εκτιμήσουν τους ανθρώπους γύρω τους, γιατί εκτιμάνε μόνο τον εαυτό τους.
Η εκτίμηση είναι πολύ σημαντική σε μία φιλία. Να λες και να ακούς το “ευχαριστώ”, να βλέπεις αν οι φίλοι σου εκτιμάνε όλα αυτά που κάνεις για αυτούς και φυσικά για τον χαρακτήρα σου, γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο και αυτονόητο. Ο καθένας μας διαθέτει τον εαυτό του όπως θέλει ο ίδιος. Αν κάποιος αποφασίσει να κάνει κάτι για σένα, όσο κοντά σου και αν είναι, οφείλεις να τον ευχαριστήσεις γιατί κανένας δε χρωστάει σε κανέναν τίποτα. Δε λέω ότι πρέπει να φιλάμε τα πόδια των άλλων και να τους χρωστάμε αιώνια ευγνωμοσύνη γιατί μας εξυπηρέτησαν σε κάτι, αλλά τουλάχιστον να δείχνουμε μ’ έναν καλό λόγο, όσο μπορούμε έμπρακτα την εκτίμησή μας.
Η κακόβουλη κριτική, το να μην προσπαθεί κάποιος για σένα, το να μη σε εκτιμάει και ο υπερβολικός αρνητισμός είναι μόνο κάποια στοιχεία ενός κακού φίλου. Υπάρχουν πολλά ακόμα, όπως η ζήλια, το να μιλάει πίσω από την πλάτη σου και άλλα πολλά. Πάντα υπάρχουν δείγματα και οι τοξικές φιλίες μπορούν να πάρουν πολλές μορφές. Μπορεί ένας φίλος σου να θυμώσει επειδή βγήκες με άλλη παρέα και όχι μ’ αυτόν. Μπορεί κάποιος να σε κάνει μονίμως να αμφισβητείς τον εαυτό σου και να σου προκαλεί μια κακή αυτό-εικόνα. Ή μπορεί να νιώθεις ότι δεν σου ανοίγεται, ή συνέχεια ακυρώνει τα σχέδια σας και γενικά ότι έχει ένα μοτίβο συμπεριφοράς με το οποίο εσύ δε νιώθεις καλά.
Είναι φυσικό να θέλουμε να διατηρήσουμε ισχυρές φιλίες και να έχουμε ανθρώπους δίπλα μας που αγαπάμε και εμπιστευόμαστε. Ωστόσο ένας φίλος που δε λαμβάνει υπόψην του τις δικές μας προσωπικές και συναισθηματικές ανάγκες, δε θα απαλύνει τη μοναξιά μας.
Το να προσπαθείς για τους ανθρώπους γύρω σου με το να τους στηρίζεις συναισθηματικά και σε προσωπικό επίπεδο απαιτεί ενέργεια. Δεν έχουν όλοι την ίδια θέληση να διαθέσουν αυτή την ενέργεια. Το να συνεχίζει ένας από τους δύο να αφιερώνει χρόνο και ενέργεια λοιπόν σε μία φιλία, όταν δεν λαμβάνει το ίδιο πίσω, δεν φέρνει καλά αποτελέσματα για καμία από τις δύο πλευρές. Θα συνεχίσει να βρίσκεται σε μία ανισόρροπη σχέση στην οποία κυριαρχεί η αβεβαιότητα και η έλλειψη αγάπης και εμπιστοσύνης. Υπάρχει λόγος να χάνουμε το χρόνο μας σε τέτοιες σχέσεις;
Το να βάλουμε τα όρια μας, με τον τρόπο μας ο καθένας, είναι ένα σημαντικό βήμα για να είμαστε εμείς καλά και ψυχικά ισορροπημένοι.
