Πολλές οι ερωτήσεις γύρω από το αλκοόλ. Μπορεί να μας καταστρέψει, να μας φέρει σε ευθυμία και χαρά τα βράδια μας, μπορεί να έχει επιβλαβείς συνέπειες στην υγεία μας, αλλά και να βοηθήσει ορισμένες φορές. Πολλοί λόγοι που μπορεί να μας κάνει καλό και άλλοι τόσοι που μας κάνει κακό.
Οι περισσότεροι απολαμβάνουμε κάποιου είδους ποτό είτε με το φαγητό, σε διάφορες περιστάσεις, είτε απλά για να κάνουμε κεφάλι και να διασκεδάσουμε. Πώς όμως ξεκίνησαν οι άνθρωποι να καταναλώνουν αλκοόλ και πόσο “γερά” ποτήρια ήταν;
Αρχικά να σημειώσουμε πως η καθημερινή λέξη αλκοόλ είναι αραβικής προέλευσης (“al kohl”), δάνειο που υιοθετήθηκε το Μεσαίωνα και από τότε χρησιμοποιείται μ΄αυτή τη σημασία που τη χρησιμοποιούμε σήμερα. Σαν λέξη στην καθημερινότητα λοιπόν αναφέρεται ουσιαστικά στην έννοια της αιθανόλης, η οποία είναι παραπροϊόν που προκύπτει από τη διαδικασία της ζύμωσης και βρίσκεται συχνά σε πολύ ώριμους καρπούς.
Από αρχαιολογικές ενδείξεις, έχουν ανακαλυφθεί κανάτες μπύρας που χρονολογούνται περί το 10.000 π.Χ! Από πολύ νωρίς οι άνθρωποι είχαν λοιπόν ανακαλύψει τις απολαύσεις που μπορεί να σου προσφέρει αυτή η ζωή. Το αλκοόλ είναι λοιπόν από τις συνήθειες που διατρέχουν σε όλες τις εκδοχές και φάσεις της ανθρωπότητας, καθώς η κατανάλωσή του είναι πολύ διαδεδομένη κατά τη διάρκεια της γνωστής σε εμάς ιστορίας των πολιτισμών.
Στην αρχαία Ελλάδα οι πρώτες ενδείξεις για την παραγωγή κρασιού βρέθηκαν να μας πηγαίνουν περίπου 6.500 χρόνια πίσω στην Μακεδονία. Αυτό που σίγουρα επίσης γνωρίζουμε είναι η λατρεία του θεού Διόνυσου, ο οποίος ήταν ο θεός του κρασιού και της καλοπέρασης.
Η αρχαιότερη συνταγή στον κόσμο, γενικά για κάποιο ποτό, είναι αυτή των Σουμερίων που εντοπίστηκε γραμμένη πάνω σε μία πήλινη πλάκα και αποτελούσε ύμνο προς τη Σουμέρια θεά της μπύρας, της Νινκάζι. Χρονολογείται στο 3.800 π.Χ. Από όσα είναι γνωστά, η μπύρα έπαιζε σημαντικό ρόλο στα έθιμα, τις παραδόσεις, τη θρησκεία, αλλά και τις ιατρικές πρακτικές, στην αρχαία Μεσοποταμία.
Η μπύρα δεν ήταν μόνο στη Μεσοποταμία ευρέως διαδεδόμενη, και ενδεχομένως να αποτέλεσε και το λόγο καλλιέργειας και παραγωγής των δημητριακών, άρα και της μόνιμης εγκατάστασης των ανθρώπων σε συγκεκριμένες περιοχές. Η μπύρα και όχι το ψωμί. Αυτό όμως είναι ένα θέμα που ακόμα συζητιέται και οι απόψεις διήστανται, αφού δεν έχει εξακριβωθεί τίποτα ακόμα.
Ακόμα και κοκτέιλς έχουν ανακαλυφθεί στην αρχαιότητα, αφού φέρονται δοχεία που βρέθηκαν σε τάφο του 700 π.Χ, στην κεντρική Τουρκία, να άνηκαν στο βασιλιά Μήδα και να είχαν μία ανάμειξη ίσων ποσοτήτων από μπύρα, κρασί και υδρόμελι. Παρόμοιο “κοκτέιλ” ανακαλύφθηκε και στην Κρήτη, κατά τον μινωικό πολιτισμό του 1.500 π.Χ.
Η κατανάλωση των ποτών αποτελεί σημαντικό τμήμα της κοινωνικοποίησης στην Αρχαία Ελλάδα, αφού η συνεύρεση ανθρώπων με σκοπό την κατανάλωση αλκοόλ ήταν γνωστή ως συμπόσιον, οπού καταναλώνονταν το κρασί νερωμένο (οίνος κεκραμμένος). Παρόμοιες εκδηλώσεις συνέβαιναν και αργότερα στην Αρχαία Ρώμη. Θεωρώντας λοιπόν το αλκοόλ ως δώρο θεϊκό, δημιουργήθηκε από τους Έλληνες και ο θεός Διόνυσος και γιορτές προς τιμήν του, όπως τα Διονύσια. Οι εκδηλώσεις αυτές, ήταν ο εορτασμός της “ιερής” τρέλας που προκαλούσε η κατανάλωση του οίνου. Το στοιχείο της έκστασης και της οργιακής φρενίτιδας , θεωρούνταν να απελευθερώνει τους αρχαίους από την καθημερινότητα και τις “φροντίδες” της. Η λατρεία του θεού πάντως ξεκινάει περίπου τον 6ο π.Χ. αιώνα.
Το παλαιότερο ευρωπαϊκό κρασί που έχει ανακαλυφθεί είναι ελληνικό, 6.200 ετών. Τα υπολείμματα του ανακαλύφθηκαν στους Φιλίππους και χρονολογείται στη Νεολιθική εποχή.
Τα “έτσουζαν” και οι αρχαίοι όπως φαίνεται από όλες τις ενδείξεις, σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, δημιουργώντας, μία ολόκληρη ιστορία πίσω από την πόση των αλκοολούχων ποτών! Με το πέρασμα των αιώνων φυσικά και μέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί αμέτρητες πολιτισμικές στάσεις απέναντι στα οινοπνευματώδη ποτά.
