Την ώρα που είμαστε όλοι κλεισμένοι στα σπίτια μας, εξαιτίας του εχθρικού σε εμάς κορωνοϊού, γιορτάζουμε τα 199 χρόνια από την επανάσταση ενάντια στον εχθρικό οθωμανικό ζυγό των (περίπου) 400 χρόνων.
Πότε ξεκινήσαμε να γιορτάζουμε την 25η Μαρτίου;
Η εθνική μας επέτειος της 25ης Μαρτίου, έχει οριστεί από τα χρόνια του βασιλιά Όθωνα ακόμα, εώς η ημέρα εορτασμών για την έναρξη της ελληνικής επανάστασης. Γιορτάζεται κάθε χρόνο από όλους τους Έλληνες του κόσμου, ενώ τελεί εθνική αργία σε Ελλάδα και Κύπρο. Η σημερινή μέρα εκτός από τον εθνικό της χαρακτήρα, έχει και θρησκευτικό, γιατί είναι η ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Εκτός από τα “χρόνια πολλά” λοιπόν στην πατρίδα και τον πατροπαράδοτο μπακαλιάρο που θα φας σήμερα, μην ξεχάσεις να ευχηθείς στους Βαγγέληδες και στις Ευαγγελίες.
Mύθοι και αλήθειες της επανάστασης
Ξεκίνησε όντως η επανάσταση στις 25 Μαρτίου του 1821; Η απάντηση είναι όχι. Η πρώτη κύρηξη της επανάστασης έγινε στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας από τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας, τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στις 24 Φεβρουαρίου του 1821. Από τότε, απλώθηκε η επανάσταση σε όλον τον Ελλαδικό χώρο, μέχρι και την Πελοπόννησο, οπού και γενικεύτηκε στις 25 Μαρτίου.
Ακόμα και η ύψωση του λαβάρου της Αγίας Λάβρας είναι ένας εθνικός μύθος. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν βρισκόταν στην Μονή εκεινή τη μέρα, ο ίδιος δεν γράφει καθόλου το περιστατικό στα απομνημονεύματά του, ενώ άλλες πηγές κάνουν λόγο για ύψωση του λαβάρου της επανάστασης στις 17 Μαρτίου.
Η καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνική μας εορτή ξεκίνησε το έτος 1834, επί βασιλείας του Βαυαρού Όθωνα, έξι χρόνια μόλις από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Βέβαια είχε ήδη αρχίσει να εορτάζεται ανεπίσημα απο το 1822, ένα χρόνο μόλις από την κύρηξη της επανάστασης, ως ημερομηνία σύμβολο, προς τιμήν και της επανάστασης της Μολδοβλαχίας που τελείωσε άδοξα, αλλά και προς τιμήν της Πελοποννήσου.
Όσον αφορά το θρησκευτικό κομμάτι της γιορτής, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου αναφέρεται στην είδηση το ότι η Μαρία θα γεννήσει τον Ιησού. Το γεγονός αυτό αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ήδη στο κεφάλαιο 1. (26-38).
Τέλος οι μαθητικές παρελάσεις καθιερώθηκαν το 1936, επί δικτατορίας Μεταξά. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι μαθητές παρέλαυναν και νωρίτερα και κατά τον 19ο αιώνα και κατά τον 20ο, αλλά σίγουρα επίσημα καθιερώθηκε το φαινόμενο το 1936. Η πρωιμότερη αναφορά για μαθητική παρέλαση εντοπίζεται το 1899. Οι στρατιωτικές παρελάσεις από την άλλη, ήταν επίσημες απο το 1875, οπού για πρώτη φορά έγινε παρέλαση μπροστά από τα ανάκτορα.
Πόσο έμεινε κάθε περιοχή της Ελλάδας κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό και πότε ελευθερώθηκε;
Το 1453 είναι η ημερομηνία της άλωσης της Κωνσταντινουπόλεως και ναι μεν σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του οθωμανικού ζυγού, αλλά όχι για όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Γι΄αυτό και το “400” χρόνια σκλαβιάς δεν είναι ενδεικτικά για όλη την Ελλάδα, καθώς υπήρχαν περιοχές που δεν σκλαβώθηκαν ποτέ, άλλες που τέλεσαν 100 χρόνια σκλαβιάς, ενώ άλλες 500 και πλέον χρόνια και άλλες που δεν απελευθερώθηκαν ποτέ.
Σχεδόν όλη η Βόρεια Ελλάδα, είχε οθωνική κυριαρχία για περισσότερα από 500 χρόνια, με τους Οθωμανούς να αποχωρούν μόλις το 1919, με την συμφωνία για την ανταλλαγή των πλυθησμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, που είχε σκοπό να σταθεροποιήσει τα σύνορα και των δύο χωρών, για να μην υπάρχουν άλλες διεκδηκήσεις, από καμία πλευρά. Έπειτα τα περισσότερα νησιά των Κυκλαδων για παράδειγμα, ήταν περίπου για 200-300 χρόνια σκλαβωμένα, ενώ η Κρήτη μετά από 252 χρόνια, απελευθερώθηκε το 1897.
Τα Επτάνησα δεν υποδουλώθηκαν ποτέ στο Σουλτάνο, αλλά ήταν υπό τον έλεγχο των Ιταλών και των Γάλλων για πολλά χρόνια. Αναλυτικά μπορείτε να μελετήσετε τον παρακάτω χάρτη.
