Αναπαράγουμε ιδέες και απόψεις απρόσωπων άλλων χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Όλοι οι άνθρωποι το κάνουμε, σε όποιο “στρατόπεδο” και αν ανήκουμε. Υποστηρίζουμε αυτά που μάθαμε να πιστεύουμε τόσο σθεναρά, που κλείνουμε τα αφτιά σε οτιδήποτε αντιτάσσεται στα πιστεύω μας και μας βάζει σε δεύτερες σκέψεις. Φανατιζόμαστε τόσο πολύ, που δεν υπάρχει καν χώρος για αντίλογο.
Διάλογος; Τι είναι αυτό; Καλύτερα μονόλογοι σε τοίχους και δημοσιεύσεις και βρισίδια στα σχόλια και στα ποστ. Μας ενοχλεί αν μας αγνοούν ή αν διαφωνούν μαζί μας. “Τι θέλει και αυτός τώρα, έτσι είναι τα πράγματα τελεία και παύλα”. Προς τι όμως αυτή η ενόχληση;
Με το που υπάρξει ένας άνθρωπος διατεθειμένος για διάλογο και όχι για βρισίδι και ειρωνείες σταματούν όλοι να μιλούν. Γιατί πάντα πρέπει κάποιος να βγει από πάνω, κάποιος να καταλήγει σωστός και ο άλλος λάθος. “Oρθά” όμως μπορεί να είναι πολλά λεγόμενα, “σωστό”, τι είναι; Αν η ηθική ήταν για όλα τα θέματα κάτι αντικειμενικό, θα υπήρχαν τόσες θρησκείες, τόσες ιδεολογίες, τόσα κόμματα;
Οι άνθρωποι από την αρχή της ιστορίας μας οργανωνόμαστε σε ομάδες. Είναι κάποιο βαθύτερο ένστικτο που ποτέ δεν άλλαξε σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Θέλουμε να πιστεύουμε σε κάτι και να το ακολουθούμε όλοι μαζί· ένα Θεό, μία ιδέα, στο σύμπαν, στην επιστήμη, έναν άλλο κόσμο, ο καθένας σε ό,τι έχει ανάγκη. Έτσι νιώθουμε ασφάλεια. Θέλουμε να έχουμε τα ιδανικά μας, να ξέρουμε που πάμε και ποιες είναι οι αξίες μας. Είναι βαθύτερη ανάγκη μας να νιώθουμε ότι έχουμε κάποιο σκοπό. Σε όποια ομάδα και αν ανήκουμε. Γουστάρουμε να μας κολλάμε ταμπέλες και σε εμάς και στους άλλους.
Έτσι δημιουργήθηκαν τα κράτη, οι θρησκείες, οι πολιτισμοί, οι κοινωνικοί και οι πολιτικοί διαχωρισμοί, τα κόμματα, οι ποδοσφαιρικές ομάδες κλπ. Ανέκαθεν οργανωνόμασταν και δενόμασταν μεταξύ μας για τα κοινά χαρακτηριστικά μας σε οποιοδήποτε επίπεδο, όλοι άνθρωποι που έχουμε περάσει από αυτή τη γη. Γιατί όμως επιμένουμε να τρωγόμαστε μεταξύ μας γι´αυτή μας τη διαφορετικότητα;
Υπάρχουν μεγαλύτερες ομάδες που περικλύουν πολλές μικρότερες, όπως για παράδειγμα τα κράτη, που περικλύουν ανθρώπους διαφορετικών κομμάτων ή θρησκειών. Όλοι ανήκουμε σε περισσότερες από μία, εκπροσωπούμε και υποστηρίζουμε πολλά και διαφορετικά πράγματα και αυτό από μόνο του δημιουργεί συγκρούσεις. Το άγνωστο και το “ξένο” φοβίζει, είτε προέρχεται από εσωτερικούς είτε από εξωτερικούς παράγοντες. Πάμε πρώτα όμως στα εσωτερικά μιας ευρύτερης ομάδας που ονομάζεται Ελλάδα.
Κοντεύουμε να φαγωθούμε ζωντανοί με τους συμπολιτές μας, είτε γιατί έχουν διαφορετική άποψη από εμάς, είτε γιατί ανήκουν σε άλλο κόμμα, άλλη θρησκεία, ή άλλη ποδοσφαιρική ομάδα. Αντί να ακούμε και να συζητάμε, θεωρούμε πώς μπορούμε να επιβληθούμε με άσχημη συμπεριφορά και τραμπουκισμούς. Και οι μεν και οι δε. Αν θεωρείς όμως ότι κάποιος έχει άδικο, αντί να προσβάλλεσαι, κάθησε και συζήτα. Μην προκαλείς αν είσαι μάγκας. Γιατί τελικά οι υποτιθέμενοι μάγκες είναι αυτοί που τρέχουν πρώτοι να κρυφτούν από τα πραγματικά προβλήματα γιατί ποτέ δεν έχουν τη λύση. Μόνο να φωνάζουν ξέρουν.
Δεν είναι κακό να ανταλλάσουμε απόψεις, ή και να αλλάζουμε τις δικές μας αν αποδειχτεί ότι κάπου είχαμε άδικο και εμείς. Αρκεί να μάθουμε να έχουμε την ωριμότητα να ακούμε, να εξελλισόμαστε και να εξηγούμε αυτό που σκεφτόμαστε, χωρίς να προσπαθούμε να επιβάλλουμε και να επιβαλλόμαστε. Έχουμε φτάσει όμως σε τόσο χαμηλό επίπεδο που κάτι τέτοιο μάλλον αδύνατον φαντάζει, μιας και όλοι ζούμε με μια μόνιμα σφηνωμένη τυρόπιτα στον εγκέφαλο, της οποίας η γέμιση είναι ο εγωισμός και η περηφάνια μας.
Είμαστε λοιπόν μπροστά σε ένα τεράστιο πρόβλημα που αφορά όλη την ομάδα, μόνοι μας και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε ομαδικά και ατομικά. Αντί αυτού τι κάνουμε; Ασχολούμαστε ο ένας με τον άλλο. Δεν προσπαθούμε καν να εξυπηρετήσουμε το καλό της “ομάδας” που ονομάζεται Ελλάδα, όχι για τον τίτλο “Έλληνες”, αλλά για την καλύτερη λειτουργία της ομάδας αυτής. Ίσως γιατί ποτέ δεν μάθαμε να λειτουργούμε μαζί, το έχουμε ξεχάσει αυτό, μόνο για την πάρτη μας νοιαζόμαστε, είτε αυτό έχει να κάνει με το “σώζω εμένα και ας πεθάνουν οι άλλοι”, είτε με το “ας μην φας εσύ, εμείς να είμαστε καλά, να πεθάνει η κατσικά σου γείτονα”, και άλλα πολλά.
Αφού λοιπόν η αλληλοφαγωμάρα δεν σταματά, πάμε τώρα και στην ξένη “ομάδα”, στο άγνωστο, το διαφορετικό, αυτό που δεν μπορούμε να καταλάβουμε. Γι΄αυτούς, αντίστοιχα, εμείς είμαστε οι “λάθος”, οι “άπιστοι”, οι “ξένοι”, οι κακοί που δεν τους δεχόμαστε, παρόλες τις κακουχίες που περνάνε στη ζωή τους. Δεν μας καταλαβαίνουν, όπως δεν τους καταλαβαίνουμε και εμείς, γι΄αυτό και εκφράζονται με βία και επιθετικότητα, στην προσπάθεια να αλλάξουν τη ζωή τους.
Η βία όμως προκαλεί βία, η επίθεση άμυνα, όχι γιατί είναι εχθροί που πρέπει να τους σκοτώσουμε, αλλά γιατί οφείλουμε να προστατεύσουμε το σπίτι μας, την ομάδα μας, για να μην πεινάσουμε τελικά όλοι μαζί.
Ας σταματησει πια αυτο το παραμυθι και η λογική “τσουβαλιαζω τα παντα και οποιον παρει ο χάρος”. Όλοι μόνο γενικεύουν, λες και όλα είναι άσπρο ή μαύρο.
Δεν σημαινει ότι όλοι που χαρακτηρίζονται ως οι κακοί “φασίστες” θέλουν να πεθαίνουν άνθρωποι και να πνίγονται άνθρωποι στο Αιγαίο επειδή λειτουργούν με τη λογική. Ούτε σημαίνει ότι όλα τα “αναρχοκομμούνια” δεν βλέπουν την πραγματικότητα, απλά πολλοί επιλέγουν το ρομαντισμό, την ιδεολογία τους και την πίστη τους ότι δεν υπάρχουν χρώματα και φυλές σε έναν ιδανικό κόσμο και ας μην ζούμε σ΄αυτόν τον κόσμο. Όπως αντίστοιχα δε σημαίνει ότι όλοι οι μετανάστες είναι τζιχαντιστές, αλλά ούτε και σημαίνει ότι όλοι είναι αθώες οικογένειες και παιδάκια που θα έρθουν να μετεγκατασταθούν ήρεμα σε ένα μέρος με το οποίο κανένα κοινό σημείο δεν έχουν.
Θέλω να πιστεύω ότι όλοι πιστεύουμε στον άνθρωπο, τα δικαιώματά του, αλλά δεν ξεχνάμε και τις υποχρεώσεις του. Όλοι θέλουμε να βοηθήσουμε αυτούς που θέλουν να βοηθηθούν, που το έχουν ανάγκη και να προσφέρουμε και το βρακί μας αν χρειαστεί. Δεν σημαίνει όμως ότι όποιος υποστηριζει ότι δεν γινεται να μπουν τοσοι ανθρωποι στην Ελλαδα σημαινει ότι θέλει να πνίγονται παιδιά στο Αιγαίο. Ούτε σημαίνει ότι αυτοί που θέλουν ανοιχτά σύνορα θέλουν εγκληματίες μέσα στα σπίτια τους. Δυστυχώς οι λύσεις δεν είναι τόσο απλές όσο “απλά βάλτες τους μέσα” και “δώστε τους σπίτια”. Υπάρχουν χιλιάδες πράγματα που πρέπει σαν “ομάδα” να σκεφτείς και πάρα πολλές παράμετροι ειδικά στη συγκεκριμένη περιπτωση.
Μακάρι να ήθελαν και άλλες “ομάδες” να βοηθήσουν. Δεν ξεκίνησε χθες αυτή η ανθρωπιστική κρίση και αυτοί οι άνθρωποι είναι εδώ και χρόνια κατατρεγμένοι. Καθε νοήμων άνθρωπος, ανεξαρτήτως εθνικότητας, χρώματος και ιδεολογίας θα αντιτασσόταν στο να χρησιμοποιούνται άνθρωποι σαν μπαλάκι δεξιά και αριστερά.
Στενόμυαλος είναι ο άνθρωπος που δεν έχει μάθει να ανοίγει τα αφτιά του και παρά μόνο βάζει ταμπέλες, λες και όλοι οι άνθρωποι είμαστε το ίδιο. Φτιάχνουμε θεωρίες επί θεωριών και στερεότυπα που υποτίθεται χαρακτηρίζουν έναν άνθρωπο από μια σκέψη του, επειδή τυχαίνει να συμφωνεί με κάποια άλλη σκέψη και τρέχουμε γενικά γύρω από τις ουρές μας.
Προσωπικά με έχει εκνευρίσει το κυνήγι μαγισσών. Ας μιλήσουμε επιτέλους για προβλήματα και λύσεις, όχι για τους άλλους, όχι για αριστερούς, δεξιούς και κόσμους που δεν υπάρχουν. Έναν κόσμο έχουμε, αυτόν που ζούμε εδώ και τώρα. Δεν θα τον βελτιώσουμε με τα “αν ήμασταν έτσι και αλλιώς”, αλλά με ανάλυση των πραγματικών δεδομένων σε πραγματικό χρόνο και με ουσιαστική συζήτηση. Έχουμε όλα τα μέσα να το κάνουμε. Ας επιλέξουμε μια φορά το “όμορφα και ανθρώπινα”. Είναι η μόνη αλλαγή που μπορεί πρακτικά να γίνει μαζικά, από τον καθένα μας ξεχωριστά.
